ΠΑΡΑΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ: Ο ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ

Παρασυμπαθητική ανταπόκριση λέγεται η διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου, ενός νεύρου που εκτείνεται από το στέλεχος του εγκεφάλου και συνδέεται με τη γλώσσα, τις φωνητικές χορδές, την καρδιά, τους πνεύμονες και όλα τα εσωτερικά όργανα. Η διέγερση αυτού του μεγάλου νεύρου συμβάλλει στην εξουδετέρωση του άγχους και του στρες και στην καλύτερη λειτουργία πολλών οργάνων του σώματος, όπως και στην εν γένει ισορροπία μας σαν σύνολο. Αυτός είναι και ο λόγος που οι δάσκαλοι της γιόγκα, εδώ και αιώνες, έχουν χρησιμοποιήσει την παρασυμπαθητική ανταπόκριση σε τεχνικές αναπνοής με την ονομασία πραναγιάμα, που έχουν σαν κύριο σκοπό την εξισορρόπιση νου και σώματος. Σύμφωνα με τους ειδικούς η τακτική άσκηση της παρασυμπαθητικής διέγερσης μπορεί να μειώσει κατά πολύ το άγχος και το στρες και να βοηθήσει στη μεγάλη βελτίωση παθήσεων όπως το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, ή τα καρδιαγγειακά νοσήματα, καθώς και διάφορες άλλες βασανιστικές διαταραχές, όπως είναι η αϋπνία, η συχνουρία-νυκτουρία κλπ.

Είναι γνωστό ότι το άγχος και το στρες αποτελεί για τους περισσότερους ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας και παρόλο που ουσιαστικά είναι απότοκο ενός μηχανισμού άμυνας του οργανισμού, τελικώς έχει αποβεί στην εποχή μας ο πιο σημαντικός παράγοντας ενός μεγάλου εύρους παθολογικών καταστάσεων. Τούτο συμβαίνει, διότι σε καταστάσεις έντασης ενεργοποιείται το αυτόνομο συμπαθητικό νευρικό σύστημα, με συνέπεια μεταξύ των άλλων την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, την αύξηση της καρδιακής συχνότητας και την αύξηση της αιμάτωσης διαφόρων οργάνων, όπως των μυών, ως μία αντίδραση γενικού συναγερμού του οργανισμού που έχει σαν αντικείμενο, κοινό για όλα τα έμβια όντα, την εξασφάλιση της επιβίωσης. Αν η δράση του αυτόνομου συμπαθητικού συστήματος είναι υπερβολική και παρατεταμένη, χωρίς μάλιστα να υπάρχει ουσιαστική απειλή, όπως συμβαίνει στο πλείστο των περιπτώσεων στην εποχή μας, τότε αντί να προστατέψει τον άνθρωπο, επιδρά ιδιαίτερα δυσμενώς στη λειτουργικότητά του, με αποτέλεσμα να γίνεται η αιτία πολλών δεινών στη ζωή του.
Οι ασκήσεις χαλάρωσης έχουν πολύ μεγάλη σημασία στην αποτελεσματική διαχείριση του άγχους και του στρες γιατί αντισταθμίζουν την υπερβολική δράση του αυτόνομου νευρικού συστήματος, ώστε το σώμα να επιστρέψει στις φυσιολογικές του λειτουργίες και την κανονικότητά του. Επίσης, η χαλάρωση είναι αποτελεσματική σε πολλές σωματικές και ψυχοσωματικές νόσους, όπως είναι η οσφυαλγία, η αϋπνία, η υπέρταση και η κεφαλαλγία και έτσι έχει σαν συνέπεια τη μεγάλη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Γι' αυτούς τους λόγους, όλο και περισσότεροι ψυχοθεραπευτές από ποικίλες θεραπευτικές κατευθύνσεις χρησιμοποιούν τεχνικές χαλάρωσης ως συμπληρωματικές τεχνικές μέσα στο γενικό θεραπευτικό τους πλαίσιο. Βασικό συστατικό σχεδόν όλων των μεθόδων χαλάρωσης αποτελεί η εκμάθηση της διαφραγματικής αναπνοής, διότι μέσω αυτής επιτυγχάνουμε τη μείωση της έντασης, την ηρεμία του νου και του νευρικού συστήματος, καθώς και εν γένει μεγαλύτερες δυνατότητες αυτοσυγκέντρωσης, δημιουργικότητας και ευ ζειν.
Τι είναι η διαφραγματική αναπνοή.
Ο έλεγχος της αναπνοής είναι το πιο σημαντικό πράγμα για τη διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου. Το διάφραγμα είναι το θολωτό μυϊκό τοίχωμα που χωρίζει τους πνεύμονες από την κοιλιά και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αναπνοή, καθώς είναι υπεύθυνο για τη διόγκωση των πνευμόνων. Με δεδομένο ότι το πρόβλημα γενικώς είναι ότι δεν θέτουμε σε λειτουργία αρκετό διάφραγμα όταν αναπνέουμε, αλλά έχουμε την τάση να αναπνέουμε ρηχά, δηλαδή, να αναπνέουμε από το στήθος, η αλλαγή αυτής της συνήθειας παίζει μεγάλο ρόλο στη σωματική και ψυχική ισορροπία μας. Υπάρχουν σημαντικά μειονεκτήματα στο να μην αναπνέουμε με το διάφραγμα μας και με το να μην συμπεριλαμβάνουμε το διάφραγμα στην αναπνοή μας, τα σώματά μας δεν λαμβάνουν τη βέλτιστη ποσότητα οξυγόνου, πράγμα που επηρεάζει τον νου και το σώμα μας. Όταν είμαστε σε άγχος ή αγωνία, σχεδόν πάντα αναπνέουμε ρηχά από τον θώρακα, παρ' όλο που όταν βιώνουμε το άγχος και το στρες, τότε είναι που χρειαζόμαστε περισσότερο τη διαφραγματική αναπνοή.
Η τεχνική της διαφραγματικής αναπνοής:
Βάζουμε το ένα χέρι στην κοιλιά και το άλλο στο στήθος και στρέφουμε όλη την προσοχή μας στην αναπνοή μας, προσπαθώντας κατά την εισπνοή να ανασηκώνεται το χέρι της κοιλιάς και κατά την εκπνοή να πηγαίνει προς τα κάτω. Εισπνέουμε από τη μύτη, μετρώντας μέχρι το 4 και νιώθουμε την κοιλιά μας να φουσκώνει. Προσπαθούμε να κρατήσουμε τον αέρα στο στομάχι για 4 χρόνους και εκπνέουμε, μετρώντας πάλι μέχρι το 4. Κάνουμε 5-10 επαναλήψεις, 3 φορές την ημέρα, ξαπλωμένοι, καθιστοί, ή όρθιοι.

Δείτε και τα παρακάτω σχετικά βίντεο: